“Eerste stappen om de handel en mensenrechten te verbeteren in Iran”

Begin November 2015 heeft onze minister van Buitenlandse zaken een ‘Memorandum of Understanding’ ondertekend over het houden van regelmatige bilaterale consultaties. Ik vind het positief om te zien dat België een samenwerkingsakkoord met Iran afsluit. Het is mijn overtuiging dat we moeten samenwerken om dingen te kunnen veranderen. Naast de mogelijke handelsopportuniteiten die Iran kan bieden voor ons land moeten we echter ook oog hebben voor de mensenrechtensituatie daar.

Maar door de internationale sancties die in het vorige decennium tegen het land werden genomen omdat het een kernbom wilde bouwen, is de economie gekapseisd. Enkel de hoogstnoodzakelijke producten mochten nog naar het land worden uitgevoerd. Daardoor is de Belgische export naar Iran teruggevallen van meer dan 1 miljard euro in 2005 naar slechts 335 miljoen euro in 2014.

Goede relaties behouden en verder uitbouwen

België en Iran hebben al sinds 125 jaar goede relaties met elkaar. Als geschenk had België trouwens een kopij van een telegram uit 1890 mee die de eerste Belgische ambassadeur indertijd naar Brussel stuurde om melding te maken van de “zeer goede verwelkoming”. De relaties tussen beide landen zijn nooit gestopt.

Maar naast deze historische goede relaties moet men ook beseffen dat Iran samen met Turkije de voornaamste economische mogendheid is in de regio. Iran is ook meer dan een simpel olie- en gasproducerende natie, het is ook ver gevorderd op technologisch vlak. Er zijn dus een aantal domeinen waarop de relaties kunnen worden voortgezet.

 Op het goede spoor

Het nucleaire programma en de daaraan verbonden sancties hebben ook de bilaterale relaties tussen België en Iran de voorbije jaren bemoeilijkt. Door het nucleaire akkoord van afgelopen zomer kunnen de sancties in 2016 mogelijk deels opgeheven worden. In het nucleaire akkoord belooft Iran zijn pogingen om een kernwapen te ontwikkelen stop te zetten. Hierdoor ontstaan nieuwe mogelijkheden voor het Belgische bedrijfsleven om zaken te doen in Iran. Ook op politiek vlak biedt dit akkoord een kans: het maakt van Iran opnieuw een gesprekspartner in de zoektocht naar oplossingen in de verschillende regionale conflicten en het is belangrijk om te blijven streven om Iran in deze richting aan te moedigen. Uiteraard moeten we waakzaam blijven en erop toezien dat Iran zijn verplichtingen van het nucleaire akkoord nakomt.

Mensenrechten

Gisteren was het de Internationale Vrouwendag, deze dag staat als teken van strijdbaarheid en het gevoel van solidariteit van vrouwen overal ter wereld. Internationale Vrouwendag is in de 20e eeuw ontstaan doordat vrouwen opkwamen voor hun rechten. Vrouwenrechten zijn in het huidige Iran een belangrijk probleem, en dat getuigt Darya Safai ook duidelijk. Zij belandde na de studentenprotesten van 1999 in Iran in de gevangenis, kwam op borgtocht vrij en vluchtte naar België.  Ze richtte de actiegroep Let Iranian women enter their stadiums op. Ze waarschuwt dat “ondanks berichten aangeven dat de ‘hervormers’ de verkiezingen in Iran gewonnen hebben, het parlement en de raad stevig in handen van de harde lijn blijft.”

In de geplande gesprekken komen alle aspecten van de bilaterale relaties tussen België en Iran aan bod. Het is dus echter ook heel belangrijk om de mensenrechtensituatie goed op te volgen in dit land, daarom heb ik de mensenrechten en de democratie op de tafel gezet in de commissie buitenlandse betrekkingen. Want een samenwerkingsakkoord met Iran is heel positief maar ook de mensenrechtensituatie moet ter sprake komen tijdens die contacten, dat heeft de minister van buitenlandse zaken ook beloofd.