Beleidsnota Binnenlandse Zaken: “veel geplande hervormingen, time to act in 2022!”

2021 was een turbulent jaar in de Commissie Binnenlandse Zaken. Het beheersen van de COVID19-Pandemie, de extreme wateroverlast in Wallonië, de cyberaanval op de FOD Binnenlandse Zaken, de zoektocht naar de radicaal-extremistische Jürgen Conings, repatriëring van Belgen in Afghanistan… Al deze gebeurtenissen zorgden voor een grote druk op onze veiligheidsdiensten. Maar dat is geen reden om de geplande hervormingen op de lange baan te schuiven! Hieronder een overzicht wat er in 2021 al gebeurde en wat er in 2022 op de agenda staat.

Nood aan meer blauw op straat én achter de computer!

Rekrutering van nieuwe en gemotiveerde politiemensen blijft voor mij dé prioriteit van het moment. Veel politiediensten kampen met serieuze tekorten. De Federale en Lokale Politie in het bijzonder. De meest recente cijfers tonen aan dat de Lokale Politiezones méér dan 3.600 (11,3%) operationeel personeel tekortkomt. In Vlaams-Brabant gaat het om 14%, In Oost-Vlaanderen om maar liefst 17% tekort aan politiemensen. Maar ook meer gespecialiseerde politiediensten zoals de Luchtvaartpolitie, Spoorwegpolitie, Federale Wegpolitie en de Federale Gerechtelijke Politie (FGP) kampen met enorme tekorten. De FGP kondigde aan dat zij over een personeelstekort van 1.600 mensen beschikken en dat het zeer moeilijk wordt om hun taken te kunnen blijven uitvoeren. Dat is zorgwekkend, zeker omdat cybercriminaliteit en georganiseerde misdaad meer en meer de kop op steken.

De Minister had de ambitie om elk jaar 1.600 politiemensen per jaar te rekruteren. Alles wijst erop dat dit cijfer in 2021 gehaald zal worden wat een serieuze stap in de goede richting is! Maar we moeten ervoor zorgen dat dit op zijn minst elk jaar het geval zal zijn. Ook voor gespecialiseerde profielen, zoals IT’ers die noodzakelijk zijn binnen de FGP, moet er bijgeschakeld worden. Dergelijke profielen zijn gegeerd op de arbeidsmarkt en zullen veel geld kosten. Het is belangrijk dat we zulke mensen kunnen aantrekken om deze kennis in huis te hebben. Het nieuwe selectie- en rekruteringsconcept dat in september gelanceerd werd, zal ervoor zorgen dat de opleiding sneller en efficiënter zal verlopen.

Naast de instroom, moet er ook naar de uitstroom gekeken worden. We moeten van de Politie opnieuw een aantrekkelijke werkgever maken waar veel mensen vooral willen blijven werken! Het is belangrijk dat we het personeel de kans geven om door te groeien en binnen de organisatie nieuwe uitdagingen kan aangaan. Politiemensen die na verschillende jaren op zoek zijn naar een nieuwe uitdaging, moeten die kunnen aangaan binnen de organisatie.

Respect voor de politie

De afgelopen jaren is de relatie tussen politie en de burger verzuurd geraakt. Een van de verklaringen hiervoor is uiteraard COVID-19… De politie moet de corona-maatregelen, die de bevolking grondig beu zijn, handhaven. Zij zijn het eerste aanspreekpunt en vaak de ‘boeman’ voor veel mensen terwijl zij gewoon hun job uitoefenen. Maar het gaat veel verder dan dat. Bij betogingen en manifestaties wordt er steeds meer geweld gebruikt tegenover de politie. Kasseistenen worden op de politie gegooid, combi’s worden in brand gestoken en volledig vernield… La Boum, het zogenaamde feestje voor onze ‘vrijheid’ in Ter Kamerenbos, ontaarde in een heuse vechtpartij tegen de politie waarbij 26 agenten gewond raakte.

De Minister lanceert de campagne ‘wederzijds respect’ die ervoor moet zorgen dat die kloof tussen de burger en politie kleiner wordt. Een lovenswaardig initiatief maar er zal meer moeten gebeuren om duidelijk te maken dat dit gedrag niet getolereerd kan worden. Als ik sommigen, die zogezegd opkomen voor hun vrijheid met boksbeugels, kapotte flessen en kasseistenen de politie aanvallen, heb ik daar geen greintje respect voor. Die jongerenbendes moeten met de technologie die voorhanden is, opgespoord worden en snel én zwaar gestraft worden. De politie is niet de pispaal van de maatschappij. Zij verdienen respect.

Meer centen en personeel voor Hulpverlening en Civiele Bescherming

Deze regering investeert fors in de hulpverleningszones! Na drie jaar stilstand zullen de hulpverleningszones meer dan 40 miljoen extra krijgen, gefinancierd uit de federale dotaties. In 2021 werd de dotatie al met 24 miljoen verhoogd. We zitten nog lang niet aan de 50/50-verdeling die beoogd wordt tussen het lokale en het federale niveau maar na drie jaar stilstand evolueren we met deze verhoging in de juiste richting! De komende drie jaren (2022, 2023, 2024) zal er in totaal nog 17 miljoen euro bijkomen.

Vandaag staan er ongeveer 1000 vacatures voor brandweervrijwilliger open die niet ingevuld geraken. Hier zijn verschillende redenen voor: de onaantrekkelijkheid van het vrijwilligersstatuut, de verloning, een complexe opleiding die gemiddeld drie jaar in beslag neemt… Als reactie op mijn mondelinge vraag wist de Minister mij te vertellen dat er een strategische visie zal worden uitgewerkt die de aantrekkelijkheid van de functie van vrijwilliger zal proberen te verbeteren. De resultaten hiervan worden in 2022 verwacht.

We hebben allemaal gezien tot wat de Civiele Bescherming in staat is tijdens de overstromingen in Wallonië. Samen met brandweerzones van over het hele land en het Belgisch leger, zijn zij maanden actief geweest op het terrein om de situatie op te vangen en de bevolking te ondersteunen. Maar ook de Civiele Bescherming komt momenteel niet aan hun minimumbezetting in de twee resterende kazernes. Concreet zullen er 28 vacatures uitgeschreven worden om het personeelskader te vervolledigen en loop er een evaluatie van de hervorming van de Civiele Bescherming, doorgevoerd door toenmalig Minister Jan Jambon.

De noodcentrales kampen met personeelstekorten, een te hoge werkdruk, gebrekkige werkomstandigheden, computersystemen die crashen… In verschillende provincies van ons land werden stiptheidsacties aangekondigd. Momenteel wordt er een pilootproject voor kortere aanwervingsprocedures voor 112-operatoren opgericht en lopen onderhandelingen om een oplossing te vinden voor de personeelstekorten. Wordt vervolgd!

Transmigratie

Transmigratie en mensensmokkel zijn steeds meer een problematiek waar België mee te maken krijgt. De Kanaalroute wordt meer en meer gebruikt om de oversteek naar Groot-Brittannië te maken en steeds meer vluchtelingen komen terecht in de Noordzee. Sinds begin 2021 probeerden al 22.000 mensen de oversteek te maken via de Belgische en de Franse kust naar Groot-Brittannië. Onlangs werd er een bootje met 24 migranten gered voor de kust van Zeebrugge. Maar het loopt niet altijd goed af. Op 24 november zijn 27 migranten verdronken voor de kust van Calais, net over de Belgische grens. Op het eerste gezicht lijkt dit een materie voor de Staatssecretaris van Asiel en Migratie maar ook onze politiemensen zijn een cruciale schakel om deze problematiek aan te pakken.

Deze problematiek moet prioritair aangepakt worden door deze regering. We moeten mensen actief ontraden om de oversteek te maken en hard optreden tegen malafide mansensmokkelaars.  Maar wie denkt dat we dit als ‘klein België’ alleen kunnen oplossen, komt bedrogen uit. Deze problematiek moet met de buurlanden en op Europees niveau aangepakt worden. Ik juich dan ook toe dat de Minister aanwezig was op het EU-spoedoverleg die voor een verhoogde Frontex-aanwezigheid zal zorgen vanaf 1 december en een doorgedreven informatie-uitwisseling tussen de verschillende veiligheidsdiensten van de ons omliggende landen. Er wordt ook een onderzoek opgestart naar een smallboat-unit in de strijd tegen mensensmokkel. De resultaten hiervan worden in 2022 verwacht.

Conclusie

De verschillende crisis-gebeurtenissen van afgelopen jaar hebben veel tijd in beslag genomen. Toch heeft de regering en de Minister niet stilgezeten en werden er belangrijke hervormingen doorgevoerd. Maar het mag gerust wat meer zijn. Heel wat belangrijke hervormingen (zoals de civiele bescherming, technologie, schaalvergroting politiezones…) worden in werkgroepen, de Staten-Generaal en evaluaties ondergebracht. Veel resultaten worden in de loop van volgend jaar verwacht en dan wordt het tijd voor actie! Onze veiligheidsdiensten hebben nood aan hervormingen en die moeten in 2022 opgestart worden.

Onze fractie en ikzelf verlenen dan ook de steun aan de Minister van Binnenlandse Zaken om van 2022 een hervormingsjaar te maken!