“Antwoord aan de vijanden van de open samenleving”

Terrorisme kent geen grenzen, dat is elke week duidelijk in de commissie Defensie en Buitenlandse Zaken. “Het is dan ook belangrijk dat we in het actieplan van Open Vld zelf ook onze eigen grenzen overstijgen. Zowel binnen ons eigen land, als buiten de Belgische landsgrenzen” zegt Kamerlid en Burgemeester Tim Vandenput.

Het is duidelijk dat deze problematiek onze klassieke bevoegdheidsverdelingen overstijgt. Daarom moet er zo snel mogelijk een task force komen onder leiding van de premier. Daarbij moeten alle verantwoordelijken betrokken zijn: de bevoegde federale ministers, de deelstaten, veiligheidsdiensten, lokale actoren, etc.

We onderschrijven de “ALDE contribution to an EU roadmap to combat terrorism”. De Europese liberale fractie stelt daarin een aanpak gebaseerd op 5 punten voor:

  1. Nieuwe instrumenten om inlichtingen en informatie op EU-niveau te delen
  2. Interne veiligheid- en wetshandhavingscapaciteiten verder uitbouwen door Europol 
te versterken en een Europees anti-terrorismecenter binnen Europol te creëren
  3. Grensoverschrijdende criminaliteit aanpakken door Eurojust te versterken
  4. Oorzaken van terrorisme en radicalisering wegnemen via preventie
  5. Een Europese externe strategie om internationaal terrorisme aan te pakken binnen 
het Europees gemeenschappelijk buitenlands beleid

Een aantal van de concrete actiepunten nemen we elders in deze nota reeds op.

Grenzen controleren

Een aantal grenzen zijn makkelijk te controleren: de havens en luchthavens. Het verkeer over land is echter moeilijker. We willen het vrij verkeer binnen Europa niet op de helling zetten. Dat neemt niet weg dat we, wanneer het dreigingsniveau het rechtvaardigt, gerichte en tijdelijke controles moeten uitvoeren. Dit is trouwens al voorzien in het Schengenverdrag.

De binnengrenzen van de Schengenzone willen we niet terug sluiten. Daarom is het des te belangrijker om onze buitengrenzen beter te bewaken. Een gecoördineerde aanpak, waarbij iedereen die de EU wil binnenkomen, terdege moet gecontroleerd worden staat daarbij centraal en vereist een inspanning van alle lidstaten.

Syrië en Irak

Het is niet duidelijk wat het objectief en einddoel is van een militaire missie. Het is niet duidelijk hoe ver dit conflict zal uitbreiden. Want bombardementen op zich zullen nooit voldoende zijn. Engageren we ons dan ook voor de volgende stappen? Een militaire interventie kan nooit slagen zonder een plan voor wat daarna komt. Dat hebben Irak en Libië ons helaas pijnlijk duidelijk gemaakt.

We kunnen beter op een andere manier hulp verlenen, nl. humanitair en diplomatiek. Ook kunnen we een rol spelen in het ondersteunen en opleiden van het plaatselijk leger en politie- en veiligheidsdiensten. We moeten ingrijpen om de situatie beter te maken, niet slechter. Dat is een essentieel internationaalrechtelijk principe (responsiblity to protect). De militaire missie kan immers als uitkomst hebben dat Assad versterkt uit het conflict komt, of dat er een nieuwe failed state ontstaat. Dat kan niet de bedoeling zijn.

We kiezen er vandaag voor ons niet militair in Syrië te engageren gezien de randvoorwaarden voor een succesvolle missie niet zijn vervuld. Daarmee zetten we ons niet in internationaal isolement, want ook andere landen nemen deze positie in. De liberale partij die net de verkiezingen in Canada won, neemt bijvoorbeeld dezelfde positie in. Slechts als er een internationale coalitie tot stand komt met een duidelijk einddoel kunnen we een Belgische deelname overwegen.

De steunpilaren van Daesh aanpakken

Daesh kan enkel blijven bestaan zolang ze over geld beschikt om haar strijders en terreur te financieren. Die inkomsten komen nu uit verschillende kanalen: drugshandel, losgeld na kidnappings, verkoop van slaven, enzovoort. Maar er stroomt ook geld uit bepaalde Golfstaten naar Daesh, via rijke mecenassen die het als een instrument zien om een radicaal gedachtegoed te verspreiden. Deze geldstromen moeten gemonitord en stopgezet worden: door de Golfstaten zelf of door de internationale gemeenschap. Europa moet hierin als één blok optreden ten aanzien van bijvoorbeeld Saudi-Arabië en Iran. Zij zorgen immers in hun proxy-oorlog voor een ongekende stijging in de financiering van terroristische groeperingen in heel het Midden-Oosten. Deze beide landen hebben een belangrijke sleutel in handen om hierin verbetering te brengen. Maar ze zijn niet de enige: ook andere Golfstaten spelen een dubbele rol. België moet ook opvolgen of er op deze manier geld vloeit naar vzw’s en moskeeën in eigen land om een radicaal gedachtegoed te verspreiden.

Daarnaast zien we zien dat Daesh meer dan de helft van haar inkomsten uit de verkoop van olie en gas haalt. De strategie van de internationale coalitie onder leiding van de VS om raffinaderijen van ruwe olie te viseren, is alvast een stap in de goede richting. Daarnaast dient de grens tussen Syrië en Turkije veel strenger bewaakt te worden. Via die weg wordt immers ruwe olie in Turkije verkocht. Ook andere smokkelaars, onder meer van kunst en katoen, kunnen dan worden tegengehouden én zo zouden Syriëstrijders vanuit het Westen moeilijker tot in Syrië geraken. Enkel vluchtelingen kunnen worden doorgelaten. Indien Turkije deze grens niet alleen kan beveiligen, moeten haar internationale partners haar hierin bijstaan.

Verder kan men de winsten uit de olieverkoop ondergraven door olie aan lagere prijzen te verkopen in buurland Irak. Daesh verkoopt momenteel al haar vaten olie ver onder de marktprijs maar het zou mogelijk moeten zijn om bij de olievelden die onlangs veroverd werden in Irak, nog lagere prijzen aan te bieden. Hierdoor zouden alle onafhankelijk opkopers van olie en benzine uit de regio eerder naar verkopers in Irak gedreven worden. Op die manier zou dan de oliemarkt instorten voor Daesh.

Nieuwe broeihaarden voorkomen

We willen verder vermijden dat er nieuwe broeihaarden ontstaan buiten de bestaande zoals Irak en Syrië. De ingrediënten daarvoor kennen we: mensen in andere landen ook hoop en kansen geven, hen vooruitgang laten boeken, failed states vermijden. De tandem van ontwikkelingssamenwerking en vrijhandel staat daarbij centraal.

Wanneer burgers – gewone mannen en vrouwen – hun lot in eigen handen kunnen nemen en zich niet langer onder het juk bevinden van dictators or theologische heersers, ontstaat een tegengewicht voor opkomend extremisme of terrorisme. Ons beleid moet dus ook kritischer zijn voor regimes die niet aan de kant van het volk staan, als een duidelijk signaal dat ook de democratie voor ons een universele waarde is.

Lees het volledige “Actieplan tegen terreur en radicalisering” hier: http://www.openvld.be/library/1/files/5528_20151208_actieplan_tegen_terreur_en_radicalisering.pdf