“Europol verwijdert meer dan 500x online propaganda van IS/Daesh”

Internet is een belangrijke levensader op gebied van werving voor terreurbeweging IS/Daesh. Volksvertegenwoordiger Tim Vandenput (Open Vld) stelt voor om de online kanalen van terroristen droog te leggen. België staat bekend voor de uitstekende uitwisseling van informatie met Europese lidstaten. “Mede dankzij Belgische inlichtingen zijn tot nu toe zijn al meer dan 920 zaken door Europol doorverwezen naar de lidstaten en 511 gevallen heeft dat ook geleid tot het verwijderen van content”, zo blijkt uit antwoorden van Minister Reynders (MR).

Ons land is van in het begin betrokken in de internationale strijd tegen de terreurgroep IS/Daesh. Deze Alliantie is samengesteld uit 65 landen en twee internationale organisaties. Op verschillende wijzen draagt de Alliantie bij aan de strijd tegen IS/Daesh: militaire acties, militaire bijstand of politieke steun. De strategie om IS/Daesh te bestrijden, is opgebouwd rond verschillend actielijnen, waarvan het verhinderen van de instroom van foreign terrorist fighters er een is.

Volgens schattingen komen ongeveer 5 000 strijders uit EU-lidstaten. Het merendeel van de foreign terrorist fighters in Syrië in Irak is echter uit Arabische landen afkomstig. De inspanningen om het fenomeen van de foreign terrorist fighters tegen te houden, moeten worden voortgezet. “Op Belgisch niveau zien wij wel — hoewel wij voorzichtig moeten blijven met cijfers — concrete resultaten van de maatregelen die werden genomen. Er is een zichtbare daling van het aantal personen dat naar Syrië vertrekt” aldus Tim Vandenput (Open Vld).

Naast de militaire interventies die erop gericht zijn de uitbreiding van IS/Daesh te stuitten, is het droogleggen van een aantal bevoorradingskanalen een belangrijk werkdomein voor de Alliantie. De financiële stromen naar IS/Daesh dienen te worden afgesneden, daar is iedereen het over eens. Ook de wapenroutes naar IS/Daesh moeten in kaart gebracht worden en mogelijks worden onderbroken. “Een minder zichtbaar kanaal is het internet: de propaganda- en rekruteringsberichten die via sociale media worden verspreid zijn vandaag een belangrijk wapen van IS/Daesh”, benadrukt Tim Vandenput.

Internet via de satelliet

Op 4 december 2015 verscheen op de website van Der Spiegel online een artikel over de manier waarop IS/Daesh toegang tot het internet heeft. “De schrijver van het artikel kwam tot de conclusie dat die toegang gebeurt via satellietontvangers die zij waarschijnlijk net over de grens met Turkije halen. Op die manier hebben zij via een satelliet connectie met het internet”, zegt Tim Vandenput. “De toegang gebeurt er via satellietontvangers. Opvallend is dat de satellieten in kwestie beheerd worden door Europese bedrijven zoals het Franse Eutelsat, het Britse Avanti Communications en het Luxemburgse SES en dat de grondstations ervan in Europa gesitueerd zijn.”

Aangezien gebruikers van satellietontvangers hun exacte GPS-coördinaten moeten doorgeven om internet te kunnen ontvangen, is het technisch heel eenvoudig om deze gebruikers te lokaliseren. Daarnaast is het ook makkelijk voor de beheerders van de satellieten om specifieke verbindingen uit te schakelen en om zelfs mee te kijken naar wat de gebruikers down- en uploaden. “Op basis van deze informatie is het perfect mogelijk om leden van IS/Daesh de toegang tot het internet te ontzeggen of met hen mee te kijken wat ze online doen”, zegt Vandenput.

Dilemma

“Wij moeten steeds een evenwicht vinden tussen het voordeel van een dergelijke verbinding voor de bevolking en het belang om een reeks maatregelen te nemen tegen IS ter plaatse”, nuanceert Minister Reynders. De toegang tot het internet biedt bijvoorbeeld ook de kans aan de bevolking in het bezette gebied om correcte informatie te krijgen over de toestand en over de strijd tegen terrorisme in de regio en de rest van de wereld. “In ons eigen land wordt ook steeds meer ingezet op de monitoring van radicale content op het internet, waarna gerichte acties mogelijk zijn, in samenwerking met de provider of in het kader van een gerechtelijk onderzoek”, licht Vandenput toe.

Toch kunnen we ons afvragen hoe het komt dat de leiders en leden van terroristische groeperingen die in Syrië en Irak verblijven zo makkelijk toegang hebben tot het internet. In de gebieden die door IS/Daesh gecontroleerd worden bestaat er immers nog maar weinig intacte telecommunicatie-infrastructuur en liggen er geen fiber-connecties.

Europese samenwerking

Op dat vlak is een globale aanpak nodig, gezien de specifieke karakteristieken van het internet. Ook op Europees vlak wordt daaraan gewerkt. Onder meer door de creatie vorige zomer van de Internet Referral Unit (IRU) bij Europol. “Men wil zo tot een betere coördinatie en taakverdeling te komen inzake detectie, flagging, monitoring en analyse van terroristische content op het internet. De IRU heeft tot nu toe al meer dan 920 zaken doorverwezen naar de lidstaten. In 511 gevallen heeft dat ook geleid tot het verwijderen van content. Het ging vooral over Twitteraccounts die IS-gerelateerde propaganda verspreidden” vertelt Vandenput.

Minister Reynders (MR) was vorige maandag nog in Den Haag voor een vergadering, een internationaal forum van de coalitie, met betrekking tot de foreign terrorist fighters. De Minister heeft een gezamenlijke vergadering gehad met de twee organisaties om verder te gaan in die richting.

De Minister geeft aan dat hij van Interpol en Europol heeft gehoord dat ons land de correcte reactie heeft gehad en er heel wat inlichtingen met Interpol en Europol zijn uitgewisseld. Er zijn nog een aantal landen die nog niet beslist hebben om diezelfde richting uit te gaan. De Minister probeert een betere samenwerking in dat verband te bewerkstelligen.